طرحواره و سبک فرزندپروری والدین

طرحواره و سبک فرزندپروری والدین

پسرم مث باباشه، عصبی شده. شوهرم مدام بچه مو تحقیر میکنه. بهش فحش میده. وقتی پسرم درسشو نمی خونه بهش می گه تو هیچی نمی شی. از بچه های عموت یاد بگیر. تو به هیچ جا نمی رسی. ته تهش باید بری کارگری… پسرمم اینطوری شده، اونم  تو بازی با بچه ها زود عصبانی میشه و فحش میده.                                                                                                                                                                    توی این مقاله قراره درباره طرحواره و سبک فرزندپروری بیشتر با هم صحبت کنیم پس تا انتها با ما باشید.

شوهرم همدمم نیست

شوهرم که همدمم نیست. فقط با دختر بزرگم درددل می کنم. دخترم باباشو شناخته دیگه. تو دعواها طرف منو میگیره، باباش با اونم بد شده…

دخترم مث خودم ترسوئه، نمی تونه از خودش دفاع کنه، دلم نمی خواد دخترم مث من ضعیف باشه. بهش زور بگن. نتونه حرفشو بزنه.

اینها نمونه ای از رابطه بین طرحواره و سبک فرزندپروری والدینه.

آیا شما هم از این تجربه ها دارین؟

حتما شما هم از این نوع جملات تو ارتباط با همسر، فرزند و اطرافیانتون می گین یا شنیدین. وقتی می بینیم رفتارها و روحیات ما والدین یا ارتباط ما به عنوان زن و شوهر داره توی فرایند فرزندپروری و روحیه بچه هامون تاثیر می گذاره، معنی اش اینه که پای طرحواره های ناسازگار وسطه.

طرحواره چیه؟

طرحواره ها، فکرها و احساسات منفی و رنج آوری هستن که از نوزادی توی ذهن و شخصیتمون شکل میگیره و باعث میشه ما تو زندگی رفتارهای نادرستی انجام بدیم، حتی با وجود اینکه می دونیم اون رفتارها و طرز فکر و احساس اشتباهه و معمولا هم می گیم دست خودمون نیست.

مثالهای  طرحواره و سبک فرزندپروری والدین

از بین ۱۸ طرحواره ای که یانگ معرفی کرده، تو این مقاله به ۵ طرحواره حوزه اول می پردازم.

اول بریم سراغ پدر یا مادری که طرحواره رهاشدگی و بی ثباتی داره.

این والد، ترس از تنها موندن داره، به پایداری و امن بودن روابط با دیگران (همسر، والدین خودش، فرزندانش…)، امیدوار نیست و بخاطر این نگرانی رفتارهایی مثل چسبیدن به بچه، جدا نکردن محل خواب اون، نسبت به قهر و کم محلی بچه حساس بودن، داره. از طرفی نسبت به مستقل شدن فرزندش واکنش خوبی نشون نمیده، و ممکنه برای ازدواج اجازه به جدا زندگی کردن به اون نده. برخی از مادران یا پدرانی که این طرحواره رو دارن، نسبت به رابطه عاطفی خوب همسرشون با فرزندشون، حسادت می کنن.

رابطه بین طرحواره و سبک فرزندپروری در طرحواره بی اعتمادی

رابطه بین طرحواره و سبک فرزندپروری والدین توی طرحواره بی اعتمادی و بدرفتاری به شکل های ناخوشایندی خودشو نشون میده و نتایج منفی ای به بار میاره. پدر یا مادری که این طرحواره رو داره، عمدتا با فرزندش بدرفتاری می کنه ( این رفتاریه که یاد گرفته)، نسبت به رفتارهای مطابق با سن بچه ها مثل لجبازی، جواب دادن و… واکنش منفی شدید نشون میده. و فکرش اینه که بچه ها عمدا دارن اذیت می کنن، تو ارتباط با بچه ها زود عصبانی می شن. تاکید زیادی روی رازداری و مطرح نکردن مسائل حتی عادی خونه می کنن. بچه هارو از محیط بیرون می ترسونن و بدگمانی شونو به بچه ها انتقال می دن.

طرحواره خانواده و همسر رو هم حتما مطالعه کنید

والدینی که زیادی به فرزندشون محبت می کنن تا بچه شون عقده ای نشه

رفتارهایی که نشون دهنده رابطه منفی طرحواره و سبک فرزندپروری والدین دارای طرحواره محرومیت هیجانی رو نشون میده، اصلا به صلاح بچه ها نیست. به احتمال زیاد والدینی رو دیدین که زیادی به فرزندشون محبت می کنن یا می ترسن بچه شون عقده ای بشه و برا همین خدمات اضافی به بچه شون می دن، یا والدینی که از بچه هاشون پرتوقعن، مدام اعتراض می کنن که بچه ها قدرمو نمی دونن، بهم سر نمی زنن و یا پیش بچه هاشون از سختی هایی که کشیدن، درددل می کنن. این والدین از بچه هاشون توقع دارن محبت و درک و حمایتی رو که توسط والدینشون به اونها داده نشده، تامین کنن.

عزت نفس بچه ها

رابطه آسیب زای طرحواره و سبک فرزندپروری والدین روی عزت نفس بچه ها هم تاثیر می گذاره. عزت نفس و احساس ارزشمندی توی والدین خیلی مهمه. پدر یا مادری که این احساس رو نداره و طرحواره نقص و شرم داره، هر چیزی از خودش و خانواده شو عیب و ایراد می دونه و ممکنه رفتار تحقیرآمیزی با فرزندش داشته باشه و حتی جلوی دیگران اونو بابت رفتارهاش توبیخ و سرزنش می کنه، روی اشتباهات بچه ها متمرکز میشه و هر اشتباهی که هر چند طبیعی و متناسب با رشد بچه باشه رو بزرگ نمایی می کنه.

طرحواره انزوای اجتماعی و بیگانگی

طرحواره انزوای اجتماعی و بیگانگی بویژه اگه شدید باشه منجر به ارتباطات محدود و بی کیفیت با دیگران میشه. ممکنه فکر کنین نکته منفی از رابطه طرحواره و سبک فرزندپروری، توی فرزندانی که والدینشون که توی تله انزوای اجتماعی و بیگانگی افتادن و احساس بیگانگی با دیگران دارن، دیده نمیشه، اما باید بدونین که در نتیجه این طرحواره، چنین والدینی، حس منفی خودشون به دیگران رو به فرزندانش هم انتقال میدن، از طرفی ممکنه ارتباطاتتشون با دیگران محدود باشه و نگذارن بچه ها هم ارتباطات عادی داشته باشن. هوش هیجانی یا اجتماعی این والدین ممکنه پایینتر باشه و پیچیدگیها و آداب و رسوم ارتباط  با دیگران رو بلد نباشه و به تبع اون، فرزندش هم خیلی از این نظر رشد نمی کنه.

راهکارهای کاهش تاثیر رابطه منفی طرحواره و سبک فرزندپروری

• اگه این مقاله رو دارین مطالعه می کنین، به احتمال زیاد فردی هستین که یا فرزند داره و یا قراره فرزند داشته باشه و به فرزند خوب پرورش دادن اهمیت می دین، بنابراین اولین توصیه من به شما والد آگاه اینه که برای کاهش تاثیر طرحواره هاتون توی فرزندپروری، ابتدا سراغ درمان خودتون برین و با یه برنامه طرحواره درمانی و ارتباط با یه طرحواره درمانگر خوب، خودتون رو از تله های زندگی نجات بدین. اینطوری رابطه تون با فرزندتون رو هم از این تله ها نجات میدین.
• رابطه مشکل ساز طرحواره و سبک فرزندپروری والدین، کیفیت زندگی خانوادگی رو پایین میاره. یادگیری سبک فرزندپروری متعادل جلوی تاثیر طرحواره ها رو توی فرزندپروری تون می گیره. پس شرکت تو دوره های فرزندپروری و یادگیری مهارتهای تربیت فرزند هم یکی دیگه از کارهای مثبتی هست که شما برای یادگیری والدگری درست و غنی کردن خودتون انجام میدین.
• مطاله کتابهای روانشناسی رشد کودک و نوجوان که شمارو با روحیات و ویژگیهای مخصوص سنین مختلف فرزندتون آشنا می کنه. می تونه باعث تعادل بین انتظارات شما از فرزندتون و توانمندیهای اون بشه.

  ویدئو های بیشتر در مورد طرحواره ها در اینستاگرام ما