طرحواره و شغل

طرحواره و شغل

|| طرحواره و شغل || بچگی اگه ازتون می پرسیدن می خوای چکاره بشی؟ چی می گفتین؟

پلیس، معلم، پزشک، آرایشگر، روانشناس یا روانپزشک…

من این سوالو از خیلی از بچه ها یا بزرگترها تو جلساتی که داریم و در موقعیتهای مختلف با توجه به موضوع صحبت جلسه می پرسم.

جواب یه دختر که ۳ سال بود پشت کنکور بود و می خواست پزشک بشه، برام خیلی جالب بود.”از ۶ سالگی تصمیم گرفتم پزشک بشم، می خواستم به همه کمک کنم” و تو اون جلسه دختر ۱۹ ساله بخاطر اضطرابش و کنکورش مراجعه کرده بود.

باید بدونین خیلی از جوابهایی که به این سوال داده میشه مربوط میشه به رابطه طرحواره و شغل. موضوعی که می خوام درباره ش باهاتون صحبت کنم.

اما طرحواره چیه؟

طرحواره ها چرخه ی آسیب زایی از افکار و احساسات و رفتارهای ناکارآمد هستن که از نوزادی تا نوجوانی، بخش مهم هسته شخصیت مارو تشکیل می دن و روی جنبه های مختلف و حساس زندگی ما تاثیر می گذارن. جفری یانگ، ۱۸ طرحواره معرفی کرده. که بهتون توصیه می کنم برای آشنایی با این ۱۸ طرحواره، مقالاتی که توی سایت موجوده رو مطالعه کنین.

شاید تو مرحله اول با خودتون گفته باشین، طرحواره و شغل ارتباطی با هم ندارن. ولی مثالی که براتون زدم قدری قضیه رو روشن کرد. نه؟

ویدئو های بیشتر در مورد طرحواره ها در اینستاگرام ما

اهمیت شغل

آلفرد آدلر روانشناس معتقد بود که یکی از تکالیف روانی- اجتماعی زندگی انسانها، کار یا شغله. در واقع آدمها چه بخوان و چه نخوان باید موضعشونو تو این زمینه مشخص کنن. بررسی ها نشون داده که شغل، فقط منبع درآمد ما انسانها نیست، بلکه بخش بزرگی از زندگی ماست. کار هویت ماست و می تونه نیمرخی از اهداف، آرزوها، ارتباطات و ارزشها و سبک زندگی ما و… باشه.

تاثیر طرحواره ها بر انتخاب شغل

رابطه طرحواره و شغل، یه رابطه ی تنگاتنگ و مهمه، گرچه تو مبحث طرحواره درمانی کمتر بهش پرداخته میشه اما اگه نقش موثر طرحواره هارو توی انتخاب شغل، چگونگی انجام تعهدات شغلی، رضایتمندی از شغل، نحوه ی ارتباطات در فضای کار، موفقیت شغلی، استرسها و تنشها و فرسودگی شغل و… رو در نظر بگیریم و اگه با تک تک طرحواره ها آشنا باشیم. بهتر درکش می کنیم.

افرادی که شغلهای حمایتی دارن، شغلهایی که انگیزه نوعدوستی و انساندوستی توی اونها زیاد هستن عمدتا طرحواره های محرومیت هیجانی و ایثار دارن. و بخاطر رنجهایی که خودشون تو کودکی کشیدن یا شاهد رنج دیگران بودن و بخاطر حس همدردی زیاد، تمایل به کمک به دیگران دارن، بنابراین ممکنه شغلهایی مثل؛ پزشکی، رواندرمانگری، مددکاری، آتش نشانی و… رو انتخاب کنن.

رابطه طرحواره و شغل

رابطه طرحواره و شغل می تونه جایی که موفقیت نقش حیاتی توی زندگی روانی مون ایفا می کنه، هم پررنگ تر بشه. به عنوان مثال؛ طرحواره نقص و شرم، شکست و معیارسرسختانه می تونه فرد رو به سمت مشاغلی ببره که بخواد خودشو عالی نشون بده. برای مثال جایی که یه پسر ده ساله میگه من می خوام جراح مغز و اعصاب بشم تا همه بهم افتخار کنن.

انتخاب شغلهایی که مستلزم نوعی بی اعتمادیه مثل پلیس، نیروی اطلاعاتی یا امنیتی می تونه هم تاثیر همبستگی طرحواره و شغل رو توی انتخاب شغل و هم توی تداوم علائم طرحواره بی اعتمادی و بدرفتاری نشون بده. چرا که افراد شاغل توی این پستها، بخاطر انواع جرم و کلاهبرداریهایی که می بینن، بی اعتمادی شون تشدید میشه.

گاهی طرحواره هایی مثل نقص و شرم، وابستگی و بی کفایتی و شکست باعث می شن افراد مشاغلی رو انتخاب کنن که تو سطحی پایینتر از استعداد و توانمندیهاشونه، گاهی هم ممکنه در حالیکه امکان پیشرفت و ترفیع شغلی دارن، بخاطر احساس منفی طرحواره ای شون، خودشونو لایق رفتن به رتبه ای بالاتر ندونن.

وقتی ما شغلمونو بخاطر این انتخاب می کنیم که دیگران خوششون بیاد و تایید و زنده باد دیگران رو بگیریم، این می تونه ناشی از طرحواره پذیرش جویی و جلب توجه باشه، برای درک بهتر رابطه طرحواره و شغل تو این نوع انتخابها، به این فکر کنین که جامعه ما الان از مهندس و پزشک تکمیله، اما همچنان بسیاری از خانواده هارو می بینیم که بچه هاشونو مجبور می کنن رشته پزشکی یا ریاضی رو انتخاب کنن چون بقیه اقوام هم اینکارو کردن و یا چون می خوان مورد توجه دیگران باشن.

تاثیر طرحواره ها بر عملکرد شغلی

تاثیر رابطه منفی طرحواره و شغل رو می تونیم تو افرادی که بسیار سختگیر هستن و می خوان کارشونو عالی انجام بدن ببینیم، اغلب این افراد طرحواره معیارسرسختانه دارن و توی شغل خودشون ممکنه استرس و نارضایتی زیادی رو تجربه کنن. زمان براشون خیلی مهمه و تلاش می کنن که سروقت کارشونو انجام بدن ولی بیشتر مواقع سختگیری برای انجام کار باعث میشه زمان رو از دست بدن.

تعهد توی هر کاری خیلی مهمه، اما تاثیر رابطه منفی طرحواره و شغل اون جایی بیشتر مشخص می شه که فرد بخاطر طرحواره عدم خویشتن داری و خودانضباطی ناکافی، توی هر کاری بره متعهدانه عمل نمی کنه و مسوولیت پذیری نداره و همین باعث میشه پیشرفت زیادی نداشته باشه.

افرادی که طرحواره استحقاق دارن، با همکاران خودشون به مشکل می خورن و نمی تونن تاب بیارن که کسی بهشون دستور بده یا اینکه موظف باشن به اینکه کاری رو انجام بدن، این افراد اگه توی محیط کاری شلوغ و کارهای تیمی باشن همکاری لازم و مناسب رو ندارن.

چه باید کرد؟

با مثالهایی که زدم، شما بیشتر متوجه رابطه طرحواره و شغل توی فاکتورهای مختلف حرفه تون شدین.

برای اینکه بدونین آیا طرحواره ها توی شغل شما تاثیر گذاشته یا نه:

• به انگیزه تون تو انتخاب، عملکرد، رضایتمندی و پیشرفت شغلی تون فکر کنین. چی شد که این شغل رو انتخاب کردین؟ حتی به انتخاب رشته درسی تون هم فکر کنین.
• اشکالاتی که توی کارتون دارین رو لیست کنین، و مقاله های مرتبط با طرحواره ها رو مطالعه کنین ببینین مشکلاتتون مربوط به کدوم طرحواره است.
• اگه تو محل کار با همکارانتون به مشکل می خورین باید بدونین این می تونه ناشی از رابطه مخرب طرحواره و شغل باشه، پس باید برای طرحواره درمانی و افزایش مهارتهای ارتباطی تون اقدام کنین.
• یادگیری بسیاری از مهارتها مانند جرات ورزی بالغانه، مدیریت زمان، خودنظم دهی باعث افزایش کیفیت کارتون میشه. با شرکت توی دوره های درمان طرحواره اطاعت و خویشتن داری می تونین از رضایت شغلی بیشتری برخوردار بشین.

من شیما محمدی روانشناس بالینی و طرحواره درمانگر با بیش از ۱۰ سال سابقه کاری اومدم که به شما عزیزان کمک کنم تا از تله طرحواره هایی که در اون گرفتار شده اید رها بشید و دوباره طعم خوددوستی و یک زندگی با رضایتمندی و روابط عالی رو بچشید. برای شرکت در دوره های طرحواره درمانی و مشاوره به من پیام بدین.(۰۹۱۹۸۲۰۰۰۳۰)

مارو تو اینستاگرام دنبال کنید.