طرحواره و مدیریت اقتصادی

تا حالا درباره چرخه معیوب طرحواره و مدیریت اقتصادی چیزی شنیدی؟

با چند جمله شمارو با این چرخه، آشنا می کنم:

• تا به یه حراجی می رسم نمی تونم خودمو کنترل کنم، کلی خرید می کنم.
• زنم ولخرجه، پول بدم دستش به وسط برج نرسیده تمومش می کنه.
• همیشه می ترسم فقیر بشیم، برا همین تا می تونم پس انداز می کنم. وسایلمو راحت دور نمی ندازم. خیلیها بهم می گن خسیس، ولی من می گم آدم از آینده ش خبر نداره.
• پدرم نمی تونست به دیگران نه بگه، برا همین به همه فامیل پول قرض میداد. ضامنشون می شد. کارهای پدرم باعث شده بود همیشه تو سختی زندگی کنیم، چون از حقوق کارمندیش چیزی برامون نمی موند.

ارتباط طرحواره و مدیریت اقتصادی، عنوان مقاله ایه که قراره الان بخونین تا علت همه این حرفها رو متوجه بشین.

اما قبلش باید ببینیم اصلا خود طرحواره چیه؟

طرحواره، فرضیه های ذهنی منفی ای هستن که همراه با احساسات منفی و مثبت نامتناسبشون، حوزه های مختلف زندگی ما مثل شغل، روابط، تحصیل، ازدواج رو دچار اختلال می کنن. یکی از حوزهایی که طرحواره ها روی اون تاثیر منفی می گذارن، مدیریت اقتصادی (نحوه پول درآوردن و پول خرج کردن) ماست.

این مقاله رو جدی بگیرین، حرفهای جالبی براتون داره.

نمونه های مختلف از ارتباط طرحواره و مدیریت اقتصادی

برخی طرحواره ها مثل رهاشدگی و محرومیت هیجانی، باعث میشن برخی افراد وقتی وارد رابطه می شن خیلی برای طرف مقابلشون خرج کنن. و خیلی از این خرج کردنها بخاطر وابستگی عاطفی و تلاش برای جلب نظر طرف مقابلشونه. این طرحواره ها باعث میشن فرد تو ارتباطی بیافته که جدا از ضرر عاطفی، ضررهای مالی شدیدی هم ببینه. خرج کردنهای غیرعادی شون رو تا وقتی از رابطه بیرون نیان، متوجه نمیشن.

نمونه بارز ارتباط منفی طرحواره و مدیریت اقتصادی رو در تله زندگی (طرحواره) اطاعت می بینیم که باعث میشه افراد نتونن به کسانی که ازشون پول می خوان، نه بگن و ازین نظر دچار خسران بشن، ضامن شدن هم یکی از مواردیه که نمی تونن بهش نه بگن. بسیار تو مراجعات بالینی دیده ام پدرهایی که بخاطر همین موضوع، سالها خانواده خودشونو تو سختی و فقر انداختن.

مدیریت اقتصادی

همچنین کسانی که طرحواره محرومیت هیجانی در سبک جبران و همچنین طرحواره ایثار در سبک تسلیم دارن، بخاطر احساس همدلی و دلسوزی زیادی که دارن و چون نمی تونن رنج اطرافیانشون رو تحمل کنن، به دیگران خدمات پولی میدن، قرض می دن و ازین نظر ممکنه آسیب مالی ببینن.

ترس از فقر

یکی از گلوگاه های طرحواره و مدیریت اقتصادی مربوط به طرحواره آسیب پذیری به ضرر و بیماری میشه. که خیلی برای افراد، شفاف نیست. بخاطر این تله زندگی، ممکنه فرد ترس از فقر پیدا داشته باشه، و به همین خاطر راحت خرج نکنه، گاهی اینقد این اتفاق می افته که ویژگی خساست پیدا می کنه. به عنوان مثال، زنی که برای خودش لباس نمی خره، مردی که میره وسایل دست دوم دیگران رو از کوچه میاره خونه و در حالیکه پولداره، پولشو پس انداز می کنه و وسایل نو نمی خره…

گاهی هم ممکنه بخاطر ترس از گرون شدن، زیاد حراجی برن و خریدهای غیرضروری داشته باشن. معمولا این افراد تو کودکی شون یا فقر رو چشیدن یا نگرانی مالی رو تو رفتار و گفتار خانواده شون دیدن.

ویدئو های بیشتر در مورد طرحواره ها در اینستاگرام ما

عدم خویشتن داری

یکی دیگه از تله هایی که اصطکاک طرحواره و مدیریت اقتصادی تو اون دیده می شه، طرحواره عدم خویشتن داری و خودانضباطی ناکافیه. فردی که این طرحواره رو داره، مدیریت پول نداره. زیاد می شنوم از مراجعانم که میگن وقتی یه چیزی می بینم خوشم بیاد نمی تونم جلوی خودمو بگیرم و بی توجه به پس اندازم، می رم اونو می خرم. یا میگن خریدهای احساسی و هیجانی دارم. نمی تونم خرید کردن و خرج کردن رو به تاخیر بندازم. این مدل رفتار رو می تونیم تو مواردی که بدون درآمد زیاد داشتن می رن گوشی گرون می خرن یا مواد خوراکی غیرضروری می خرن ببینیم.

کمبود عزت نفس و اعتماد به نفس

یکی از ظریفترین، همبستگی های طرحواره و مدیریت اقتصادی، خودشو تو طرحواره نقص و شرم، و پذیرش جویی و جلب توجه نشون میده که این افراد بخاطر پوشوندن احساس نقص و کمبود عزت نفس و اعتماد به نفس، خرجهای عجیبی می کنن، ممکنه دست به عمل های زیبایی متعددی بزنن و یا دنبال لباس مارک باشن و یا مهمونی های مجلل بدن تا نظر دیگران رو جلب کنن، تو رستوران و کافی شاپ رفتن مادرخرج دوستانشون میشن. (در نظر داشته باشین اینکه صرفا فردی مهمونی مجلل بده، عمل زیبایی داشته باشه و … نشونه ی داشتن این طرحواره ها نیست، مواردی که من ذکر می کنم با توجه به مثالهای عینی ای هست که توی جلسات مشاوره ام داشته ام و با طرحواره درمانی به ریشه های رفتارشون پی بردن)

ورشکستگی های متعدد

از دیگر نمونه های آسیب زای رابطه طرحواره و مدیریت اقتصادی، می شه به افراد دارای طرحواره شکست اشاره کرد که ممکنه توی یک شغل نمونن و این نوسان در شغل باعث نداشتن یا رشد نکردن درآمدشون بشه یا اینکه بخاطر رفتارهای نادرست ناشی از این طرحواره، ورشکستگی های متعدد رو تجربه کنن.

خساست

به عنوان آخرین مثال میشه از طرحواره بازداری هیجانی گفت که باعث میشه افراد برای تفریح خودشون خرج نکنن و دچار خساست بشن که می تونه بخاطر سختی هایی باشه که تو کودکی کشیدن. این خساست توی خرج کردن برای تفریح و لذت توی زندگی، همسر و فرزندانشونو اذیت می کنه.

طرحواره های دگه هم می تونن زمینه ارتباط مشکل دار طرحواره و مدیریت اقتصادی باشن، اگه بخوایم زیربنای خرج کردنهای نادرست و نامتناسب افراد رو بفهمیم، حتما باید با خودشون صحبت کنیم و با تکنیکهای درمانی و سنجش دقیق، این طرحواره هارو پیدا کنیم.

حالا چکار کنیم؟

• اگه خودتون متوجه شدین یا دیگران بهتون میگن که خرج کردنت مشکل داره و مدیریت اقتصادی نداری حتما با خودت خلوت کن و روی یک برگه ده دلیل بیار که چرا این مساله رو داری. اگه خودتو سانسور نکنی، به خودآگاهی خودت کمک کردی.
• هر جایی از زندگی ات علائم چرخه معیوب طرحواره و مدیریت اقتصادی رو دیدی، حتما با افراد سالم که این طرحواره رو ندارن، بدون معطلی به یک طرحواره درمانگر باتجربه، مراجعه کن و زندگی ت رو از آسیبهایی که بهت می زنه، نجات بده.
• به مدت ۳ تا ۶ ماه، خرج کردنهاتو لیست کن و ورودی و خروجی پولتو دربیار، یه گزارش دقیق و واضح از شرایط اقتصادیت، می تونه در حکم یه شوک عمل کنه و باعث تغییر رفتارهای طرحواره ایت بشه.
• از خانواده و اطرافیانت درباره مدیریت اقتصادی خودت نظرسنجی کن، رفتاری که آدمها از بیرون می بینن، بسیاری اوقات متفاوت از نظری هست که ما خودمون راجع به رفتارمون داریم.
• یک راه موثر برای کنترل مدار مختل طرحواره و مدیریت اقتصادی، تقسیم بندی درآمدت توی ابعاد مختلف زندگی ات به ترتیب اولویته، برای مثال؛ قسطها و بدهی ها، خوراک، سلامتی، تفریح، پس انداز
• مطالعه دو کتاب زیبای ثروتمندترین مرد بابل و اسرار ذهن ثروتمند رو برای اینکه یاد بگیری چطوری باورهای اشتباه خودتو راجع به پول اصلاح کنی و همچنین روش اشتباه مدیریت دخل و خرجتو اصلاح کنی.

من شیما محمدی روانشناس بالینی و طرحواره درمانگر با بیش از ۱۰ سال سابقه کاری اومدم که به شما عزیزان کمک کنم تا از تله طرحواره هایی که در اون گرفتار شده اید رها بشید و دوباره طعم خوددوستی و یک زندگی با رضایتمندی و روابط عالی رو بچشید. برای شرکت در دوره های طرحواره درمانی و مشاوره به من پیام بدین.(۰۹۱۹۸۲۰۰۰۳۰)

مارو تو اینستاگرام دنبال کنید.